In de webinar ‘Studentkenmerken en generatiedenken: Handig of hoax?’ vertelde Barend Last ons over verschillende inzichten binnen het onderwijsontwerp. Barend Last is van oorsprong een bassischool docent, nu houdt hij zich bezig met het MBO/HBO/WO. Volgens Barend is Blended Learning is een container begrip en gaat het in essentie over goed onderwijs.
Studentkenmerken en generatie denken. Een doelgroep binnen een bepaalde context. Elke doelgroep heeft specifieke kenmerken die ons helpen om het onderwijs beter toe te passen op de doelgroep. Wanneer je bezig bent met het onderwijs kom je al snel op de vraag: wie zijn de leerlingen waarvoor ik onderwijs ga ontwerpen en uitvoeren. Waar hebben zij behoefte aan? Wat zijn hun kenmerken? In welke context bevinden zij zich? Vanuit die vraag kan je de leerlingen in bepaalde generaties toe gaan passen. Denk aan de millennials die de huidige grotendeelse populatie bezetten, of denk aan generatie Z, ofwel generatie alfa.
‘’Wanneer je het hebt over verschillende generaties hoor je altijd kenmerken van deze generaties. Maar tegelijkertijd moet ik hier ook een waarschuwing geven, hoewel deze afkadering zinvol lijkt brengt het ook enorm veel verwarring mee. Dit komt omdat er geen universele methode is om vast te stellen wanneer een generatie begint en eindigt.’’ Dit maakt het ook zo lastig om dus bepaalde kenmerken toe te wijzen aan generaties. Volgens Barend is het over een kam scheren betreft de generaties een risico, je kan zo de diversiteit van de studenten te kort doen. Hij vertelde ons over de misvattingen en generalisaties waar je iets mee kan doen.
Wat zegt onderzoek over de kenmerken van leerlingen?
Barend gaf ons een stelling: ‘Studenten van vandaag zijn digital natives’. Digital native: het idee dat onze studenten zo erg zijn opgegroeid. Ze kunnen zichzelf redden op het internet.
Uit onderzoek blijkt dat echter slechts 21% (studenten, VO) digital native verdient. Met andere woorden: de rest weet zich niet te redden in het digitale domein. Het beoordelen van informatie, programmeren, het beheren van digitale middelen. Dit is een essentieel inzicht bij het vormgeven van je onderwijs. Ga er niet vanuit dat iedereen een digitaal native is. Digitale geletterdheid, taal geletterdheid, een goede integratie van deze 2 kan een win zijn. Denk hier bijvoorbeeld aan schrijfoefeningen die je koppelt aan zoektochten naar informatie op het internet.
De leer pyramide
Figuur 1 Bron: Leer.tips.nl
De leer pyramide is een pyramide waarbij de effectieve en minder effectieve vormen van leren in kaart worden gebracht. Volgens bardenlast bestaat de leer pyramide niet. Er is geen concreet onderwijs naar dit model verricht. Wel kan er worden meegenomen dat het idee dat studenten meer leren zodra ze actief deelnemen aan het onderwijs. Hier is echter wel veel bewijs voor geleverd. Dat lijdt tot beter leren. Het principe om actief te leren is goed mee te nemen.
Stelling: leerlingen en studenten vandaag de dag hebben een kortere aandacht spanne
Figuur 2 Bron: VentureBeat
Barend liet ons een afbeelding zien met de gemiddelde aandachtspanne van mensen van 2000 tot 2013. In 2013 was dit zo minimaal als die van een goudvis. ‘’Er zijn veel mensen die zeggen dat kinderen tegenwoordig een kortere aandachtspanne dan een goudvis hebben. Dit is een hoax. Het is evolutionair niet mogelijk om in zo’n korte tijd een slechtere attentionspan te krijgen.’’ Volgens Barend.
Hoe kan je al deze inzichten over generieke kenmerken over leerlingen en studenten op ons eigen onderwijs toepassen?
Hiervoor bestaan persona’s, persona’s zijn een omschrijving van een leerling/student die jouw onderwijs volgt. Met het beschrijven van zo’n persona krijg je meer inzicht in zo’n doelgroep. Zo kan je zeggen, ‘’Dit persoon is meer geneigd te overschatten’’. Richt je niet op de doorsnee student, juist op de leerling die afwijkt van de norm. Hiermee kan je besluiten welke activiteiten je kan inzetten.
Veel generieke kenmerken gaan over studenten. Laat je niet misleiden door ‘’generatie Z heeft een korte aandachtspanne’’. Sta je niet blind op modieuze ideeën, mix deze ideeën met jouw eigen context en ervaringen en expertise.
Auteur: Evaluna van Dongen
