Op donderdag 15 oktober 2020 vond de webinar Ziekenhuis: Zorg op bezoek bij software plaats. Deze werd georganiseerd door High Tech Software Cluster en zij hadden drie sprekers uitgenodigd om een verhaal te vertellen over techniek in de zorg vanuit hun oogpunt. Als eerste sprak dr Nicky Hekster van het bedrijf IBM. Hij vertelde wel aan het begin dat hij niet alles vanuit bedrijfskennis vertelde van IBM maar ook op persoonlijke titel, dus bij het lezen van dit stuk moet daar ook rekening mee gehouden worden. Als laatste sprak Gernot Eggen van Philips Healthcare live bij de organisator met zijn presentatie achter zijn rug.
Laurence draait zijn lezing eigenlijk om voorbeelden van techniek die juist niet zo goed werken in het ziekenhuis. En of dat nou aan de techniek of aan de gebruikers van de techniek ligt, dat maakt niet zoveel uit. Wat wel uitmaakt is hoe dat opgelost kan worden. Het is tegenwoordig namelijk makkelijker om techniek aan te passen dan het verandervermogen van mensen te testen. Als eerste voorbeeld wordt het doktershandschrift genomen. Dit is vaak onleesbaar, maar er was een woordenboek voor gemaakt zodat secretaresses juist wel doktershandschrift leerden te lezen. Vervolgens werden er interfaces gemaakt waar dokter vakjes aan konden klikken zodat ze zelf niet meer op hoefden te schrijven wat er aan de hand was bij een patiënt. Alleen dokters gebruiken dit niet graag, omdat het veel te moeilijk is om alles zo in te vullen. Je moet zoeken naar vakjes en misschien zelfs nog eigen toevoegingen typen. Dit betekent dat er toch nog briefjes worden gebruikt, omdat het makkelijker is. Daarbij vergaat een papiertje niet zomaar, maar een systeem kan wel problemen opleveren wanneer er een storing is. Dit kan erg gevaarlijk zijn voor de patiënten.
Hij noemde een nogal schokkend feitje; het systeem van het ziekenhuis heeft in 2017, 2018 én 2019 de meeste datalekken veroorzaakt van Nederland. Dan kan ik me voorstellen dat daar echt iets aan geïnnoveerd moet worden. Alleen dat is niet zo makkelijk voor een ziekenhuis, omdat het geen winstgevend bedrijf is. Dat betekent dat er niet zomaar geld weggelegd kan worden voor innovatie.
Maar naast problemen, zijn er toch ook goede innovaties geweest in de zorg. Door de techniek zijn banen wel veranderd. En niet alleen moeilijker geworden door interfaces, maar ook makkelijker geworden door meer automatisering. Er zijn minder handenwerk banen en meer technische banen. Dit loopt uiteen van automatische kasten waar medicijnen uit vallen voor de klant, tot een volledige geautomatiseerde controle van een patiënt waarbij alle pompen gekoppeld zijn aan het systeem van het ziekenhuis. De uitspraak die mij al opviel en welke ik een beetje dubbel vond, patiënten kunnen betrouwbaarder geholpen worden, maar ethisch gezien is het niet fijn voor elke patiënt; straks wordt het ziekenhuis een softwarebedrijf met bedden.
Vervolgens is Nicky Hekster aan de beurt voor het bedrijf IBM, maar dus ook op persoonlijke titel. Hij begint met een uitleg over gestructureerde en ongestructureerde data en de geschiedenis van technologie. In de zorg is tegenwoordig 20 procent van de data gestructureerd, wat dus echt niet genoeg is. Big Data is voor veel technische bedrijven een enorme winst, maar voor de zorg is het eigenlijk een last door overstroming en te weinig mensen die zich ermee bezig kunnen houden. Er wordt erg traditioneel naar techniek binnen de zorg gekeken, als het analoog kan, doen ze het analoog. Toch moet AI voor verbetering van de zorg zorgen. Hij noemt een aantal voorbeelden waarin in series en films al sprake is van AI. Het probleem is dat Hollywood AI en robots vaak afschetst als iets negatiefs. Wat eigenlijk kijkers van die films die later patiënt in het ziekenhuis worden laat denken dat de robots welke kunnen helpen in ziekenhuizen geen positieve ontwikkeling meer zijn. Daarom dat opzichtige AI nog op een laag pitje staat, maar AI wordt wel al in heel veel dagelijks gebruik ingevoegd. Alle zoekfuncties en doorkliksites op bijvoorbeeld Spotify, Netflix of YouTube zijn AI gestuurd. Het grote voorbeeld wat dr Hekster wilde laten zien is de IBM Watson Health. Dit is een systeem dat heel het ziekenhuis zou moeten verbinden aan elkaar. Het systeem bestaat al langer en het laat zien dat AI rond 2010 al opbloeide. Het probleem is wel dat dokters en assistenten om moeten kunnen gaan met dit systeem. In plaats van dat je opgeleid wordt tot verpleegkundige, moet je het online systeemgebruik er ook bij leren tegenwoordig, wat kan zorgen voor infobesitas. Dit vond ik oprecht een goed gevonden woord. AI innoveert sneller dan de mens. Veranderen is nog niet zo makkelijk, dus zeker niet als het snel moet gebeuren. Een positief punt wat daaruit wel gehaald kon worden, is dat AI niet het ziekenhuis over zal nemen. Het beroep arts zal niet verdwijnen. Maar artsen die het niet gebruiken, zullen wel vervangen worden door artsen die het wel gebruiken.
Philips Healthcare sluit aan op het verhaal van IBM. Gernot Eggen legt uit wat de problemen zijn van techniek in de zorg en komt met dezelfde redenen. Mensen veranderen niet zo snel, maar de zorg moet wel steeds meer uitgebreid worden door onder andere de vergrijzing en juist de techniek die mensen steeds langer in leven en gezond zou moeten kunnen houden. Eggen werkt bij het Image Guided Therapy department van Philips Healthcare. Daar wordt het interessant, omdat de algemene uitleg over het bedrijf is geweest en nu de persoonlijke vragen gesteld kunnen worden. Hij vertelt over het Health Continuüm. Hoe tegenwoordig mensen meer betrokkenheid verwachten binnen persoonlijke zorg, terwijl daar minder tijd voor is voor het ziekenhuispersoneel. Techniek van Philips Healthcare moet dit verbeteren. In plaats van dat zij alleen machines verkopen met een zo’n makkelijk mogelijke interface, verkopen zij ook de service erbij in de vorm van software die het makkelijker moet maken in gebruik. Zo verbeteren ze niet alleen de staff experience, maar daarmee ook de patient experience. Net zoals bij het IBM Watson Health systeem, is bij de Azurion, het apparaat van Philips Healthcare voor in de zorg, alles geïntegreerd met elkaar. Alle gegevens netwerken met elkaar om dat niet afhankelijk te laten zijn van het werk van de arts. Het kan niet zo zijn dat er van die grote datalekken blijven ontstaan in de zorg en geïntegreerde netwerken zouden dat moeten verbeteren. Ik vond het mooi hoe alle sprekers dit zo terug konden koppelen aan elkaar verhalen, terwijl ze dit niet eerder van elkaar hadden gehoord. Zo is het duidelijk wat de pros en cons in de zorg zijn wanneer dit wordt gecombineerd met technologie van tegenwoordig. Via de volgende link is de webinar terug te kijken!
https://www.youtube.com/watch?v=6rLqr8CV-pM&feature=emb_logo
Auteur: Lieke Hermsen
